Uw werknemer vraagt ouderschapsverlof of tijdskrediet voor zijn kind. Wat nu?

Er zijn twee mogelijkheden voorzien voor een werknemer die zijn loopbaan wil verminderen of onderbreken om meer tijd door te brengen met zijn gezin. Enerzijds is er de mogelijkheid tot het nemen van ouderschapsverlof, één van de drie thematische verloven. Anderzijds bestaat de mogelijkheid tot het nemen van tijdskrediet voor het verzorgen van een kind,  dat een vorm van tijdskrediet met zorgmotief is.

Het tijdskrediet voor verzorgen van een kind en het ouderschapsverlof, mogen niet met elkaar verward worden. Beide vormen bestaan naast elkaar en hebben elk hun eigen toegangsvoorwaarden. Het tijdskrediet en de thematische verloven zijn cumuleerbaar. Dat betekent dat de periodes van ouderschapsverlof (tot 4 maanden per kind) niet aangerekend worden op de 51 maanden tijdskrediet die een werknemer kan nemen.

Een werknemer kan ouderschapsverlof nemen naar aanleiding van de geboorte van zijn kind tot het kind 12 jaar wordt. Deze leeftijdsgrens wordt, onder bepaalde voorwaarden, opgetrokken tot 21 jaar indien het gaat om een kind getroffen door een lichamelijke of geestelijke aandoening.

Het kind mag nog geen 12 of 21 jaar zijn bij de ingang van het ouderschapsverlof, maar mag wel 12 of 21 jaar worden tijdens het ouderschapsverlof.

De werknemer moet wel gedurende 12 maanden met de werkgever verbonden zijn met een arbeidsovereenkomst in de 15 maanden die aan de aanvraag voorafgaan om in aanmerking te komen voor het ouderschapsverlof.

Wil de werknemer een halftijds,1/5  of 1/10 ouderschapsverlof nemen, dan moet hij bovendien voltijds tewerkgesteld zijn. Wil de werknemer een voltijds ouderschapsverlof, dan is er geen specifieke tewerkstellingsvoorwaarde.

De werknemer brengt jou  er schriftelijk van op de hoogte dat hij gebruik wil maken van ouderschapsverlof. Dit doet hij ten minste twee maanden en ten hoogste drie maand voorafgaand aan de gewenste ingangsdatum van het ouderschapsverlof,  per aangetekend schrijven of door overhandiging van een gewone brief waarvan jij een duplicaat tekent voor ontvangst. Vraagt je werknemer het ouderschapsverlof niet binnen deze termijn, dan kan je het ouderschapsverlof weigeren. Van de termijn kan enkel worden afgeweken indien de werkgever hiermee uitdrukkelijk akkoord gaat.

Zijn alle voorwaarden voldaan, dan kan de werknemer ouderschapsverlof opnemen. Dit kan in verschillende vormen. Hij kan zijn loopbaan voltijds onderbreken, zijn prestaties tot een halftijdse betrekking verminderen, zijn prestaties met 1/5 verminderen zodat hij nog 80% werkt of verminderen met 1/10 zodat hij nog 90% werkt.

Deze verschillende vormen leggen elk minimumtermijnen op waarin zij kunnen genomen worden. Een voltijds ouderschapsverlof kan opgenomen worden voor 4 maanden per kind. Deze 4 maanden kunnen ineens opgenomen worden of in blokken van minimum een maand. Het voltijds ouderschapsverlof kan ook opgenomen worden per week (of een veelvoud van een week) mits de werkgever daarmee akkoord gaat.

Het halftijds ouderschapsverlof is mogelijk voor 8 maanden per kind. Deze 8 maanden kunnen opgenomen worden in blokken van 2 maanden of in veelvouden hiervan. Er is ook een mogelijkheid om het halftijds ouderschapsverlof op te nemen per maand (of een veelvoud van een maand) indien de werkgever daarmee akkoord gaat.

Het 1/5 ouderschapsverlof kan genomen worden voor maximaal 20 maanden per kind. Deze 20 maanden kunnen opgenomen worden per 5 maanden of veelvouden hiervan.

Het 1/10 ouderschapsverlof kan genomen worden voor maximaal 40 maanden per kind. Deze 40 maanden kunnen opgenomen worden in blokken van 10 maanden of een veelvoud daarvan. Om in 1/10 ouderschapsverlof te kunnen gaan, is steeds het akkoord van de werkgever nodig.

Komt de aanvraag ongelegen, dan kan je  het ouderschapsverlof uitstellen, op voorwaarde dat je hiervoor een voldoende reden hebt die verband houdt met het functioneren van de onderneming. Bijvoorbeeld wanneer het gaat om een strategisch belangrijke functie. Het ouderschapsverlof moet dan ten laatste zes maanden later ingaan.

Bovendien kan je de volgende vormen van ouderschapsverlof weigeren:

• het voltijds ouderschapsverlof dat gevraagd wordt per week of een veelvoud daarvan;
• het halftijds ouderschapsverlof dat gevraagd wordt per maand of een veelvoud daarvan;
• het 1/10 ouderschapsverlof.

Indien je de aanvraag voor de hierboven opgesomde vormen van ouderschapsverlof wil weigeren, dan moet je dat schriftelijk meedelen aan je werknemer binnen de maand na de aanvraag.

Een werknemer kan tijdskrediet nemen naar aanleiding van de geboorte van zijn kind, tot het de leeftijd van 8 jaar bereikt heeft. Het kind mag nog geen 8 jaar zijn bij aanvang van het tijdskrediet, maar mag wel 8 worden in de loop van het tijdskrediet. De leeftijdsgrens ligt op 21 jaar wanneer het gaat om een kind getroffen door een lichamelijke of geestelijke aandoening.

Om aanspraak te kunnen maken op het tijdskrediet, moet de werknemer twee jaar anciënniteit hebben bij zijn werkgever. Bovendien moet  de werknemer gedurende de 12 maanden voorafgaand aan zijn aanvraag ten minste 3/4 (bij een halftijdse vermindering) of voltijds (bij een 1/5 vermindering) tewerkgesteld zijn.  Voor een voltijds tijdskrediet is er geen tewerkstellingsvoorwaarde die vervuld moet zijn.

De werknemer moet jou tijdig verwittigen wanneer hij een tijdskrediet wil nemen. De termijn die de werknemer moet naleven, wordt bepaald in functie van het aantal werknemers dat op 30 juni van het jaar voorafgaand aan het jaar waarin de werknemer zijn schriftelijke kennisgeving heeft gedaan, is tewerkgesteld in de onderneming. De werknemer doet zijn aanvraag:

• drie maanden vooraf indien er meer dan 20 werknemers zijn in de onderneming;
• zes maanden vooraf indien er ten hoogste 20 werknemers werken in de onderneming.

Respecteert de werknemer deze termijnen niet, dan ben je  in de mogelijkheid om het gevraagde tijdskrediet te wijzigen. Er kan enkel worden afgeweken van deze termijnen mits het uitdrukkelijk akkoord van de werkgever.

Zijn alle voorwaarden voldaan, dan kan de werknemer tot 51 maanden tijdskrediet vragen. Hij heeft dan de mogelijkheid om zijn prestaties met 1/5 te verminderen zodat hij nog 80% werkt.  De mogelijkheid om zijn loopbaan volledig te onderbreken of te verminderen tot een halftijdse loopbaan, heeft hij alleen als de sector of de onderneming hierover een cao heeft gesloten. Alle vormen van tijdskrediet voor het verzorgen van een gehandicapt kind tot 21 jaar zijn mogelijk wanneer de voorwaarden voldaan zijn. Hiervoor is geen cao van nodig.

Bij het opnemen van tijdskrediet, moet de werknemer minimumperiodes respecteren. Het tijdskrediet moet worden opgenomen per minimumperiode van 3 maanden bij volledige schorsing of halftijds vermindering. In het geval van een 1/5 vermindering, bedraagt de te respecteren minimumperiode 6 maanden. Een werknemer kan er bijvoorbeeld niet voor kiezen om enkel de twee maanden van de zomervakantie afwezig te zijn om meer tijd te besteden met zijn kinderen.

Werkgevers kunnen een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) sluiten waarmee bepaalde categorieën van werknemers worden uitgesloten van de mogelijkheden van tijdskrediet. Zo zou de cao bijvoorbeeld kunnen bepalen dat werknemers met een leidinggevende functie geen tijdskrediet kunnen nemen. Behoort je werknemer tot een categorie die uitgesloten is van de mogelijkheden van tijdskrediet, dan kan je het gevraagde tijdskrediet uiteraard weigeren. Kijk na wat je sector hierover al bepaald heeft want sectoren zouden ook al bepaalde categorieën uitgesloten kunnen hebben of zelfs kunnen bepalen dat het toch niet mogelijk is om categorieën uit te sluiten.

Daarnaast hebben werkgevers die tot 10 werknemers tewerkstellen op 30 juni van het jaar dat voorafgaat aan de aanvraag tot tijdskrediet altijd het recht om een tijdskrediet te weigeren. In deze kleine ondernemingen, kan een tijdskrediet met andere woorden maar plaatsvinden met het akkoord van de werkgever.

Werkgevers die 11 werknemers of meer tewerkstellen kunnen het recht op tijdskrediet uitstellen wanneer er al een zeker aantal werknemers in de onderneming tegelijk in tijdskrediet zijn. Wanneer een werknemer tijdskrediet aanvraagt, zal er rekening moeten gehouden worden met de drempel die moet voorkomen dat er te veel werknemers gelijktijdig afwezig zijn. Algemeen uitgangspunt is maximum een gelijktijdige afwezigheid van 5% van het aantal werknemers in de onderneming of dienst. Hierbij wordt eveneens rekening gehouden met het aantal werknemers dat tewerkgesteld is op 30 juni van het jaar voorafgaand aan het jaar tijdens hetwelk de rechten gelijktijdig worden uitgeoefend. Is deze drempel bereikt dan zal een planningsmechanisme in werking treden dat bepaalt welke werknemer de eerstvolgende is om in tijdskrediet te kunnen gaan. De drempel kan verhoogd worden door de sector of de onderneming.

Tot slot heb je de mogelijkheid om het tijdskrediet van je werknemer uit te stellen. Dat uitstel kan voor maximum 6 maanden om ernstige interne of externe redenen, zoals de organisatorische behoeften van de onderneming, het kunnen garanderen van de continuïteit van de onderneming en de reële vervangingsmogelijkheden. Gaat het om een werknemer van 55 jaar die een sleutelfunctie uitoefent, dan kan je het tijdskrediet gemotiveerd uitstellen gedurende maximum 12 maanden.

Wil je meer weten over welke dienstverlening Acerta jou kan bieden in het kader van tijdskrediet en/of ouderschapsverlof, neem dan zeker contact op met jouw contactpersoon voor meer informatie hierover.

Dit  artikel geeft een samenvatting van de belangrijkste elementen van het ouderschapsverlof en het tijdskrediet voor het verzorgen van een kind. Een meer uitgebreide toelichting is terug te vinden in afdelingen 12.I en 12.II van de Sociale Gids en/of afdeling 40.6 van de Sectorale Gids in Trefzeker.