Kan de werkgever alle telewerkers verplichten om terug naar kantoor te komen?
In een internationale context verplichten sommige werkgevers telewerkers massaal om terug naar kantoor te komen. Maar hoe zit het in België? Kan een werkgever van de ene dag op de andere een terugkeer naar kantoor opleggen? Kan hij nieuwe telewerkmaatregelen opleggen?
Kan de werkgever een bestaand telewerkregime opleggen of afschaffen?
De werkplek is in principe een essentieel onderdeel van de arbeidsovereenkomst en kan dus niet eenzijdig door een van de partijen worden gewijzigd. Dit betekent dat de werkgever niet van de ene dag op de andere en zonder de expliciete toestemming van zijn werknemers kan beslissen om telewerkers te verplichten terug naar kantoor te komen.
Structureel telewerk moet worden georganiseerd in een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) van het bedrijf en/of in een schriftelijke bijlage bij de arbeidsovereenkomst over telewerk. Het wordt dus vrijwillig georganiseerd tussen de werkgever en de werknemer. Alleen door een van deze overeenkomsten schriftelijk te wijzigen en met de toestemming van de werknemer, kunnen de modaliteiten van telewerk worden gewijzigd. Deze regel geldt zowel voor het aantal telewerkdagen als voor de modaliteiten met betrekking tot telewerk.
Bijvoorbeeld, een werkgever die tot nu toe twee dagen telewerk per week toestond, vrij te kiezen door de werknemer, kan niet van de ene dag op de andere beslissen om telewerkdagen op dinsdag en donderdag op te leggen met het argument dat hij op de andere dagen van de week de verwarming en elektriciteit dan kan uitschakelen. Ook hier moet hij de toestemming van de werknemers verkrijgen.
Hoe zit het als de werknemer besluit om al zijn dagen op kantoor door te brengen?
De werknemer moet zich ook houden aan de afspraken die in zijn arbeidsovereenkomst of in de cao van het bedrijf die op hem van toepassing is, zijn vastgelegd. Hij moet zich dus houden aan het overeengekomen aantal telewerkdagen en de modaliteiten daarvan. Als hij elke dag op kantoor wil werken, heeft hij de toestemming van de werkgever nodig.
Conclusie: in België kan de terugkeer naar kantoor van telewerkers niet plaatsvinden zonder wederzijdse toestemming van de betrokken partijen. De modaliteiten van telewerk, of deze nu door de werkgever of de werknemer worden geïnitieerd, moeten worden onderhandeld en schriftelijk worden vastgelegd.