Tijdelijke werkloosheid overmacht door corona

Het coronavirus is nog niet weg, de coronamaatregelen en de corona-impact op onze economie dus ook niet. Dat heeft ertoe geleid dat de overheid ook voor het najaar vangnetten heeft voorzien. Voor de zwaarst getroffen bedrijven is dat vangnet het systeem van ‘tijdelijke werkloosheid overmacht corona’. Bedrijven die in het tweede kwartaal (nog altijd) meer dan 20% van de werkuren verloren zagen gaan en dat hebben opgevangen met tijdelijke werkloosheid, kunnen ook na 1 september op dat systeem blijven rekenen. Acerta heeft berekend dat 42% van de bedrijven dit najaar nog beroep zal kunnen doen op de versoepelde procedure van tijdelijke werkloosheid.

^{Figuur 1: Tijdelijke werkloosheid (TW) overmacht corona tweede kwartaal 2020}

Ellen Van Grunderbeek, Juridisch adviseur kenniscentrum Acerta: “Tijdelijke werkloosheid overmacht wegens corona geeft bedrijven ademruimte en het verschaft werknemers minstens tijdelijk financiële zekerheid. Maar lang niet elk bedrijf zal er na 1 september nog beroep op kunnen doen. Het gaat om zo’n 42% van de bedrijven die dus in het tweede kwartaal minstens 20% van de werkuren moesten opvangen met tijdelijke werkloosheid.  Zoals te verwachten was, gaat het voornamelijk om  horecazaken, kappers en schoonheidsspecialisten, fitnesscentra, de kleinhandel ... Dat die zwaarst getroffen ondernemingen nu de zekerheid hebben zich tot eind 2020 te kunnen beroepen op tijdelijke werkloosheid overmacht corona, is zeker positief. Voor werkgevers blijft de procedure heel toegankelijk. En werknemers blijven in dat systeem verzekerd van een uitkering van 70% berekend op een geplafonneerd loon, verhoogd met een RVA-dagsupplement en eventueel een sectoraal of ondernemingssupplement.”

Opvallend: uit de cijfers van Acerta blijkt ook dat maar liefst 43% van de bedrijven in het tweede kwartaal geen gebruik heeft gemaakt van de optie van tijdelijke werkloosheid.

Meer dan de helft van de ondernemingen komt dus vanaf 1 september niet meer in aanmerking voor tijdelijke werkloosheid overmacht door corona. Dat  betekent niet dat zij geen corona-schade (meer) zouden ondervinden. Voor deze bedrijven zijn er nog andere vangnetten en daar komt de klassieke economische werkloosheid weer eerst in beeld. Om werkgevers tegemoet te komen is daar een versoepelde overgangsregeling afgesproken. Om in aanmerking te komen voor economische werkloosheid voor hun bedienden, moet een werkgever die kiest voor dat regime wel een omzet- of productiedaling van minstens 10% kunnen aantonen tegenover hetzelfde kwartaal vorig jaar.

Ook de ondernemingen die niet tot de zwaarst getroffen categorie behoren en niet terugvallen op het (overgangs)systeem van economische werkloosheid, letten deze dagen extra op de kosten. Loonkost komt dan meestal eerst in beeld.

Ellen Van Grunderbeek: “Er zijn nog tools voor werkgevers om de loonkost beheersbaar te proberen houden zonder dat het tot ontslagen hoeft te komen. Tijdens een webinar over corona en de tools waarover werkgevers beschikken om de corona-uitdagingen te counteren, polsten wij bij werkgevers naar hun intenties. Blijkt dat 1 op 5 kijkt naar de mogelijkheden om bonussen of variabel loon te verlagen, 1 op 7 mikt op het verminderen of onderbreken van arbeidsprestaties via bv. themaverlof of tijdskrediet. Een minder bekende piste is het tijdelijk delen van werknemers onder werkgevers. En voor zoiets kan corona dan weer positief zijn: het is niet zelden dat crisissen beloftevolle evoluties versnellen en nieuwe pistes een duwtje in de rug geven.”

^{Figuur 2: Welke maatregelen staan op je planning in het najaar? – Bron: Poll webinar Acerta (Zorgeloos Starten in september, 18/08/2020)}

^{Over de cijfers}

^{De verzamelde gegevens zijn gebaseerd op een representatieve steekproef van 28.000 werkgevers uit de private sector, waartoe zowel kmo’s als grote ondernemingen behoren.}