Kwart meer Belgen heeft twee jobs in vergelijking met 10 jaar geleden

Steeds meer beroepsactieve Belgen combineren meerdere jobs. Op dit moment hebben 253.900 werkende Belgen twee jobs. Dat is maar liefst 5% van onze beroepsactieve bevolking en bijna een kwart meer (+24,7%) in vergelijking met 10 jaar geleden. Het gaat bijvoorbeeld over mensen die zelfstandig zijn in bijberoep, die twee deeltijdse jobs doen, die hun hoofdberoep combineren met een flexi-job ...

Figuur 1: % werkende Belgen met een tweede job – 2013-2023 – cijfers Eurostat

In geen enkel van onze buurlanden was de stijging van het aantal beroepsactieven met twee jobs de afgelopen tien jaar zo groot als bij ons, blijkt uit het onderzoek van Acerta op basis van de gegevens van Eurostat. In Duitsland (-8%) en Frankrijk (-19,4%) daalde het aantal mensen met twee jobs de voorbije tien jaar. Bij onze noorderburen zien we het voorbije decennium een gelijkaardige toename als in ons land (+24%), maar het aantal Nederlanders dat met twee jobs aan de slag is, ligt wel nog dubbel zo hoog als in België. Maar liefst 10,3% van de beroepsactieve bevolking combineert er twee jobs.

Figuur 2: % werkenden met een tweede job – België en de buurlanden – 2013-2023 – cijfers Eurostat

Kathelijne Verboomen, directeur kenniscentrum van Acerta Consult: “Er zijn verschillende redenen waarom Belgen steeds vaker twee jobs hebben. Sommigen willen of kunnen niet voltijds actief zijn in één job, bijvoorbeeld als een job fysiek zwaar is of als mensen hun creativiteit niet in één job kwijt kunnen. Anderen kiezen er dan weer voor om naast hun job bij te klussen, bv. Via een flexi-job, omdat de financiële ademruimte welkom is, zeker in tijden van stijgende levensduurte kan dat spelen. Ook zijn de spelregels om bij te verdienen versoepeld, logisch dus dat meer mensen dat ook doen. We zien dus zowel puur financiële als inhoudelijke en praktische motieven waarom mensen meer dan één job hebben.”

De analyse van Acerta toont nog een andere opvallende trend: de grootste toename van mensen met twee jobs zit bij de beroepsactieve 65-plussers. In 2023 waren er in België 3.700 65-plussers met twee jobs, dat is 5,1% van de beroepsactieve 65-plusser in ons land, 67,6% meer dan tien jaar geleden. In vergelijking met onze buurlanden zitten we met onze 5,1% in de middenmoot: in Duitsland heeft slechts 2,8% van de beroepsactieve 65-plussers twee jobs, in Frankrijk 5,3% en in Nederland 8,6%.

Figuur 3: % werkende 65-plussers met een tweede job – 2013-2023 – cijfers Eurostat

Kathelijne Verboomen: “Ook al blijven de 65-plussers die beroepsactief zijn én er een tweede job op nahouden een kleine minderheid, het valt op dat het er steeds meer zijn. Ze vullen niet zelden ook een zichtbaar segment aan jobs in, bv. in de logistiek, als chauffeurs die apotheken bevoorraden of maaltijden aan huis bezorgen ...”

Eurostat heeft ook gegevens per beroepscategorie, volgens de ISCO-08-indeling, een indeling op basis van soort van uitgevoerde/toegewezen taken ongeacht de sector. Daar zien we dat “managers” (OC1), “intellectuele, wetenschappelijke en artistieke beroepen” (OC2) en “technici en verwante beroepen” (OC3) bovengemiddeld beroepsactieven met een tweede job hebben. Opvallend minder dan gemiddeld beroepsactieven met een tweede job zijn er onder de “ambachtslieden” (OC7), “elementaire beroepen” (OC9) en “bedieners van machines en installaties, assembleurs” (OC8).

Figuur 4: % werkende Belgen met een tweede job – 2013-2023 – per beroepscategorie volgens de ISCO-08 indeling - cijfers Eurostat

Kathelijne Verboomen: “Er zijn zeker bedenkingen te maken bij het hebben van twee jobs, en wel op twee vlakken: het financiële en het mentale welzijn. Uit vragen van klanten-werkgevers weten wij bij Acerta Consult dat bij medewerkers met twee jobs de dubbele rol kan doorwegen, zodanig zelfs dat ze ziek uitvallen, wat uiteraard een probleem is. Er is ook een discrepantie: enerzijds is er ter bescherming van het welzijn van de werknemer de 38-urenweek en anderzijds zeggen we: ga maar flexi-jobben. Het toepassingsgebied voor flexi-jobs is trouwens ondertussen al twee keer uitgebreid. Ook aan de financiële kant van het verhaal is er een maar. Een tweede job wordt verondersteld een positief effect te hebben op de financiële instroom in het gezin, maar dat is niet altijd zo. Of toch niet altijd wat mensen ervan verwachten. Hun kennis over de financiële impact is soms onvoldoende en kan daarom verrassen, bv. als de sociale bijdrage of de belasting tegenvalt. Het is uiteraard niet aan de (hoofd)werkgever om de rekening van de werknemer te maken, maar wat doe je als een werknemer onvoldoende financieel geletterd is en toch verrast wordt? Ook die vraag krijgen wij van klanten-werkgevers. Neen, twee jobs is niet zondermeer positief of negatief, er zijn vele kanten aan.”

Over de cijfers

De analyse gebeurde op basis van de officiële cijfers van Eurostat, het directoraat-generaal van de Europese Unie belast met het opmaken van statistieken. Over 2013 tot en met 2022 betreft het de volledige vier kwartalen van elk jaar. Omdat over 2023 op het moment van de analyse de cijfers voor het vierde kwartaal nog niet beschikbaar waren, betreft het hier het gemiddelde van de eerste drie kwartalen van het jaar (januari-september). Voor wat betreft soorten jobs gebruikt Eurostat de definities van de ILO (International Labour Organization).