Corona-effect op tewerkstelling horeca in Brussels Hoofdstedelijk Gewest
7 op 10 vaste horecamedewerkers in juni nog tijdelijk werkloos
Nog slechts 1 op 3 studentenjobs over
Brussel, 29 juli 2020 – In juni kreeg 69,5% van de vaste horecawerknemers in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te maken met tijdelijke werkloosheid. Dat is nog altijd een grote groep, maar voor het eerst in maanden wel een daling van het aantal tijdelijk werklozen in de sector. Het aantal jobs in de horeca zit in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wel nog boven referentiemaand januari 2019, maar de groei is door corona wel gestuit: in topmaand januari 2020 was de tewerkstelling nog 143,3% van referentiemaand januari 2019, maar die zakte in juni naar 106,5%. Cafés en restaurants werden duidelijk zwaarder getroffen dan hotels en andere verblijfaccommodaties, bij die eerste is de groei zelfs helemaal tenietgedaan. Jobstudenten zijn het grootste slachtoffer van de coronacrisis. Dat alles blijkt uit een sectoranalyse van hr-dienstenleverancier Acerta op basis van een representatief staal van de werkelijke gegevens van 615 werknemers actief in de horeca in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Corona stuit groei horeca-jobs: van plus 43,3% naar slechts plus 6,5%
De horeca was een groeiende sector, tot corona. Nemen we januari 2019 als maatstaf, dan was de tewerkstelling in de horeca in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in februari 2020, de laatste pre-coronamaand, 42,1% gestegen tegenover referentiemaand januari 2019, in januari 2020 zelfs 43,3%. Die groei manifesteerde zich niet onder de vorm van flexibele jobs, zoals studentenjobs, het aandeel daarvan bleef nagenoeg gelijk; het ging wel degelijk over meer vaste jobs.
Figuur 1: tewerkstelling horeca Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met januari 2019 als referentiemaand; aandeel flexi, student, tijdelijke werkloosheid
Maar toen – in maart 2020 - kwam corona en moest de horeca de deuren sluiten. De tewerkstelling daalde. In mei 2020 was in cafés en restaurants de groei van een heel jaar tenietgedaan. In juni 2020 zakte de groei van de tewerkstelling van topmaand januari 2020 naar een dieptepunt: die ging van 143,3% naar 106,5% (tegenover referentiemaand januari 2019), -25% dus. De Brusselse hotels en andere verblijfaccommodaties hielden het beste stand, daar bleef de werkgelegenheid 144,3%, komende van een piek van 172,5%.
April: studentenjobs gehalveerd, 8 op 10 vaste horecamedewerkers tijdelijk werkloos
Direct getroffen door de lockdown was de zogenaamde flexibele schil van de horecasector, hier vooral studentenjobs. In vergelijking met referentiemaand januari 2019 gingen de studentenjobs in april 2020 meteen van een aandeel van 15,3% naar 7,6%, een halvering. Liefst 80,8% van de vaste medewerkers kreeg in april te maken met tijdelijke werkloosheid van één dag of meer.
Veerkracht van de horecasector redt jobs
Niko Smeets, Sales Director Acerta Brussel: “Het is not done om vast personeel op tijdelijke werkloosheid te zetten en ondertussen flexijobbers of studenten in dienst te houden. Als een vaste medewerker taken van een tijdelijk contract kan overnemen, is dat wat eerst gebeurt – vandaar de onmiddellijke impact op de flexibele schil. Maar dat we niet naar nul procent flexibele jobs zijn gegaan en zelfs naar 100% tijdelijke werkloosheid, heeft vooral te maken met de veerkracht van de sector, met horeca-activiteiten die ondanks de pandemie toch doorgingen of waarnaar zaken zijn overgeschakeld, denk aan restaurants die afhaalmenu’s voorzagen. Zo bleef er dus wel keukenpersoneel aan de slag, en koeriers. Vooral die laatste zijn niet zelden studenten.”
Juni 2020 dieptepunt tewerkstelling maar ook keerpunt tijdelijke werkloosheid
Het signaal van de voorbije maand juni 2020 is nog dubbel: enerzijds blijft van de groei in tewerkstelling vs. januari 2019 nog maar 6,5% over, anderzijds zijn in juni in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest minder horecawerknemers tijdelijk werkloos geweest dan in april en mei.
Niko Smeets: “Als we herstel mogen verwachten, dan moeten we dat ook eerst zien in de tijdelijke werkloosheidscijfers. Pas als die zullen zijn gedaald, zullen we flexibele werknemers, zoals studenten, naar de horeca zien terugkomen. De tijdelijke werkloosheid van juni is alvast minder, maar toch nog altijd 69,5% van de vaste horecamedewerkers had ermee te maken. Het tij lijkt stilaan wel te keren.”
Uitkijken naar retour jobstudenten, geen flexijobbers
Niko Smeets: “De verwachting voor de komende maanden is dat de tijdelijke werkloosheid in de horeca verder zal dalen. De zomermaanden zijn immers klassieke topmaanden voor het toerisme en voor de horeca en dat effect zal zelfs in coronatijden blijven spelen. Wellicht zien we dan ook weer wat meer studenten bijspringen. Het verlies van hun bijverdienste zien deze flexibele medewerkers in afwachting niet gecompenseerd. Anders dan in Vlaanderen zien we in het Brusselse nauwelijks flexijobbers in de horeca aan de slag en nu, in coronatijden, al helemaal niet.”
Ter herinnering: onbeperkt RSZ-vrijstelling 1e werknemer nog tot eind 2020
Niko Smeets: “Nog iets wat opvalt in onze cijfers, is de tewerkstellingspiek in januari. Deel van de verklaring daarvoor zou kunnen zijn: het besef dat 2020 het laatste jaar is van de onbeperkte RSZ-vrijstelling voor een eerste werknemer. We maken van de gelegenheid graag gebruik om de horeca daaraan te herinneren, voor wie het relevant zou kunnen zijn. Het onbeperkte RSZ-voordeel vervalt in 2021, er rest nog een half jaar om daarvan eventueel nog te profiteren.”
Over de cijfers
De analyse is gebaseerd op een representatieve steekproef van 615 werknemers in dienst bij horeca-werkgevers van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en werd uitgevoerd op 6 juli 2020.
Vragen als journalist?
Gelieve contact op te nemen met Acerta – Sylva De Craecker