Veranderingen voor starters en zelfstandigen in 2024

In het kader van de strijd tegen de sociale fraude wil de Regering in de loop van 2024 twee maatregelen uitwerken, nl. de inhoudingsplicht bij sociale schulden en het register van de werkende vennoten. De juiste ingangsdatum van deze maatregelen wordt later nog bepaald.

De maatregelen zijn in eerste instantie gericht op de bouw- en schoonmaaksector. Maar er kan later een uitbreiding komen voor andere sectoren.

De inhoudingsplicht bij sociale schulden slaat enkel op de relatie tussen een professionele opdrachtgever en zijn aannemers of onderaannemers. Concreet : als een aannemer of onderaannemer onbetaalde sociale bijdragen heeft voor meer dan 2.500 euro, moet de opdrachtgever of hoofdaannemer 15 % inhouden op de openstaande facturen.

Deze inhoudingsplicht geldt niet :

• als de opdrachtgever een particulier is (bv. private woningbouw);
• binnen een vennootschap, op vergoedingen die de vennootschap uitbetaalt aan de werkende vennoten;
• als er een afbetalingsplan loopt bij het sociaal verzekeringsfonds;
• als er ook RSZ- of fiscale schulden zijn.

Er komt een register van werkende vennoten en helpers in de Kruispuntbank voor Ondernemingen. Ook dat blijft in eerste instantie beperkt tot de sectoren bouw en schoonmaak. Het register is bedoeld om werkende vennoten te kunnen linken aan de juiste vennootschappen en op die manier sociale fraude beter te detecteren.

Concreet moet de vennootschap haar werkende vennoten inschrijven in dat register, vóór de start van de activiteit. Na het einde van de activiteit moet de werkende vennoot uitgeschreven worden uit het register binnen 15 dagen na het einde van de activiteit.

In het Brussels Gewest komen een aantal versoepelingen waardoor het makkelijker wordt om als zelfstandige te starten:

• Vanaf 15 januari 2024 moet een starter in het Brussels Gewest niet langer  kennis bedrijfsbeheer aantonen. Daarmee sluit Brussel zich aan bij de vereenvoudiging die al langer bestond in Vlaanderen.
• De voorwaarde om beroepskennis te bewijzen, verdwijnt voor de volgende sectoren: masseur, dentaaltechnicus, voetverzorging, slager-groothandelaar en droogkuiser-verver. Deze maatregel gaat in vanaf 1 april 2024.
• Afschaffing van de kermiskaart  vanaf 1 april 2024.
• Afschaffing van de leurkaart, ook wel de “machtiging ambulante handel” genoemd. Deze wordt vanaf 1 april 2024 afgeschaft zowel in Vlaanderen als in Brussel. Er geldt één uitzondering voor het Brussels Gewest : voor de verkoop ten huize van de consument blijft de leurkaart nog wel nodig.

Mentaal welzijn staat hoog op de hr-agenda binnen bedrijven, maar wat met de mentale gezondheid van zelfstandigen? Zij hebben het wellicht vaak moeilijker om zich (volledig) los te koppelen van het werk.

Een gezonde onderneming begint met een gezonde ondernemer. Recent onderzoek toont echter aan dat het slechts met 1 op 3 ondernemers 'goed' gaat. Daarom ontwikkelde Acerta in samenwerking met IDEWE en de federale overheid, de allereerste stress-scan voor zelfstandigen. Dankzij deze wetenschappelijk onderbouwde test, kan elke zelfstandige zijn/haar eigen mentale gezondheid meteen in kaart brengen.

In het kader van het Federaal Actieplan ‘Mentaal Welzijn op het Werk’ wil minister van Zelfstandigen en KMO’s, David Clarinval, nu officieel inzetten op de preventie van psychosociale risico’s op het werk bij zelfstandigen. De voorbije maanden werden 3 fondsen geselecteerd om een pilootproject op te starten ter bevordering van het welzijn van zelfstandigen. Eén van die projecten is er één van Acerta.

Dit pilootproject heeft ertoe bijgedragen dat mentaal welzijn van zelfstandigen nu in de wetgeving zal verankerd worden. Hierover hoor je ongetwijfeld meer in de loop van 2024. Hou dus zeker onze website in het oog.

Er staan 2 pensioenmaatregelen in de steigers, maar deze treden pas in werking op 1 januari 2025:

Er komt een verstrenging van de toegang tot het minimumpensioen. Als zelfstandige heb je recht op het minimumpensioen als je een loopbaan bewijst van 30 jaar. Hiervan moet je in de toekomst 16 jaar effectief gewerkt hebben.

Maar om die 16 jaar te berekenen, worden wel bepaalde periodes van ziekte en zorg voor anderen volledig of gedeeltelijk meegeteld. Denken we bv. aan moederschaps- en vaderschapsverlof, …

Ook deze maatregel geldt pas vanaf 2025. Heel eenvoudig gesteld komt het erop neer dat je een bonus krijgt voor ieder kwartaal dat je langer werkt, te tellen vanaf de datum waarop je met pensioen kan gaan.

Het zal gaan over een progressief bedrag : er is een stijging per jaar dat je langer werkt, maar de periode wordt beperkt tot maximum 3 jaar:

• Het eerste jaar bouw je een bonus op van 3 775 euro;
• Het tweede jaar 7 550 euro;
• Het derde jaar 11 325 euro;
• Na 3 jaar heb je dus een bonus opgebouwd van 22 650 euro.

Je kan deze bonus laten uitbetalen onder de vorm van een kapitaal of een maandelijkse rente.