10 tips voor startende zelfstandigen

Je kan niet wachten om te starten als zelfstandige? Fantastisch, maar neem toch even de tijd om de opstartformaliteiten in orde te brengen. Je moet bijvoorbeeld eerst een ondernemingsnummer aanvragen bij een erkend ondernemingsloket. Als je btw-plichtig bent, moet je ook je btw-nummer activeren bij de btw-administratie. Daarnaast moet je je verplicht aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds zoals Acerta. Tot slot, werk je best samen met een goede accountant. Je accountant zal niet enkel de boekhouding voor zijn rekening nemen, maar je ook adviseren.

Bij de opstart van je zaak moet je meteen een belangrijke keuze maken: ga je voor een eenmanszaak of kies je toch voor een vennootschap? De keuze die je maakt, zal fiscale, administratieve en financiële gevolgen voor je hebben. Elke vorm heeft trouwens zijn voor- en nadelen.

Bij een eenmanszaak, de meest voorkomende ondernemingsvorm, heb je geen business partner of een minimumkapitaal nodig. Je bent daarentegen wel onbeperkt aansprakelijk en draagt alle financiële risico’s zelf met je persoonlijk vermogen.

Bij een vennootschap ben je maar beperkt aansprakelijk en kan je jezelf een fiscaal geoptimaliseerd loon uitkeren. Je hebt wel een startkapitaal nodig en moet verplicht langs de notaris.

Ben je nog aan het studeren, maar kriebelt het om te gaan ondernemen? Dan hoef je niet langer te wachten om je droom waar te maken. Je kan aan de slag gaan onder het voordelige statuut van student-zelfstandige. Je betaalt minder (of zelfs helemaal geen) sociale bijdragen, maar je moet wel tussen de 18 en 25 jaar zijn én een volwaardige opleiding volgen bij een erkende onderwijsinstelling om van dit statuut te kunnen genieten. Als je inkomen niet te hoog ligt, betaal je ook geen belastingen en blijf je ten laste van je ouders, toch ook belangrijk!

Wanneer je je eigen zaak opstart, ben je verplicht je in te schrijven bij een sociaal verzekeringsfonds. Elk kwartaal betaal je dan sociale bijdragen, die telkens berekend worden op je inkomen van drie jaar geleden. Als starter kan dit logischerwijs niet berekend worden. Je betaalt dan een minimumbijdrage of 20,5% van je geschatte inkomen. Later wordt dit dan gecorrigeerd, in functie van het reële inkomen.

Als je vermoedt dat je inkomen het eerste jaar laag gaat liggen, dan kan je als startende zelfstandige in hoofdberoep een starterskorting vragen voor de eerste vier kwartalen van je zelfstandige activiteit. Hierdoor creëer je financiële ademruimte.

De btw is een extra heffing (van meestal 21%) die je klant betaalt bovenop de prijs die je vraagt voor je product of dienstverlening. Dat bedrag stort je door naar de btw-administratie. In sommige gevallen kan je als starter echter een btw-vrijstelling aanvragen. Dat kan bijvoorbeeld wanneer je jaaromzet lager is dan 25.000 euro. Je kan dan geen btw aftrekken. Wil je fouten voorkomen? Dan doe je best beroep op een accountant.

Als je wil dat de fiscus je beroepskosten terugbetaalt, dan moet je kunnen aantonen dat ze (1) echt betrekking hebben tot je zelfstandige activiteit of (2) noodzakelijk zijn om je bedrijf draaiende te houden. Als bedrijfsleider of vrije beroeper, kan je trouwens ook kiezen voor een forfaitaire aftrek van de beroepskosten, maar dat bedrag ligt vaak lager dan de werkelijke kost.

Wist je dat sommige beroepskosten volledig fiscaal aftrekbaar zijn? Denk maar aan huur, verwarming, telefoon- en kantoorkosten. Volledig fiscaal aftrekbaar betekent dat je het totale bedrag kan aftrekken van je omzet. Je netto-inkomen verlaagt bijgevolg, waardoor je minder belastingen en sociale bijdragen moet betalen. Er zijn ook beroepskosten die je slechts gedeeltelijk kan aftrekken, zoals restaurantkosten en relatiegeschenken.

Als zelfstandige moet je zelf voor je verzekeringen zorgen, maar welke verzekeringen sluit je het best af?

Een verzekering gewaarborgd inkomen is ongetwijfeld interessant voor zelfstandigen in hoofdberoep. Met zo’n verzekering ontvang je bij arbeidsongeschiktheid een maandelijkse uitkering bovenop de wettelijke vergoeding via je ziekenfonds. Je hebt dan ook recht op een terugbetaling van je ziekenkosten door je ziekenfonds.

Daarnaast is een hospitalisatieverzekering ook geen overbodige luxe. Als je in het ziekenhuis opgenomen moet worden (bij ziekte, ongeval of bevalling), dan wordt dit vergoed bovenop het gedeelte dat door het ziekenfonds wordt betaald.

Nog een verzekering die belangrijk – en zelfs verplicht – is als je personeel in dienst hebt: de arbeidsongevallenverzekering.

Aangezien je als zelfstandige sociale bijdragen betaalt, heb je recht op een wettelijk pensioen. Zoals je weet, ligt dat doorgaans een stuk lager dan het pensioen van werknemers. Je spaart best extra voor je pensioen via een sociaal vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen. Je geniet hierbij ook van een belastingvoordeel, voor een geplafonneerd bedrag. Mis de kans dus niet om je pensioen aan te vullen!

Voer je een zelfstandige activiteit uit via een vennootschap? Dan mag je jezelf bedrijfsleider noemen en kan je jezelf een loon uitkeren vanuit je vennootschap. Een hoog loon is niet altijd het meest voordelig. Soms is het beter om een lager loon toe te kennen met een reeks aanvullende voordelen. Je kan bijvoorbeeld een bedrijfswagen en/of -gsm inbrengen. Werk je van thuis uit? Dan kan je je kantoorruimte verhuren aan je vennootschap. Er bestaan ook heel wat extralegale voordelen, zoals maaltijdcheques en ecocheques, die interessant kunnen zijn.

Sommige beroepen vereisen een of meerdere vergunningen. Bij je opstart controleer je best of een vergunning ook voor jouw activiteit nodig is, en vraag je die best op tijd aan. Wil je starten met een foodtruck of marktkraam? Dan heb je bijvoorbeeld een leurkaart nodig. Als je met voeding werkt, heb je een toelating nodig van het federaal voedselagentschap. En zo bestaan er nog heel wat vergunningen.