Vrouwen werken gemiddeld 11 dagen per jaar meer dan tien jaar geleden

Werknemers op onze arbeidsmarkt met een vast contract van onbepaalde duur, werken gemiddeld zo’n 33,5 uur per week. Dat is één uur en zeven minuten per week meer dan 10 jaar geleden. Als we ervan uitgaan dat er 47 weken per jaar gewerkt wordt, betekent dit dat werknemers nu zo’n 7 dagen per jaar meer werken dan in 2014. Opvallend: het zijn vooral de vrouwen die zorgen voor de sterke toename. Vrouwelijke werknemers werkten in 2023 wekelijks gemiddeld 1 u en 50 minuten meer dan in 2014, wat goed is voor 11 extra werkdagen over het volledige jaar. Dat is een stijging van 6,3% op tien jaar tijd. Mannen met een vast contract van onbepaalde duur werken nog altijd gemiddeld meer uren per week dan hun vrouwelijke collega’s, maar dat verschil is aan het slinken. Mannen deden er tussen 2014 en 2023 19 minuten bij, of 2 dagen extra per jaar. Dat is een lichte stijging van 0,9% op tien jaar tijd.

Figuur 1: Gemiddeld aantal werkuren per week + evolutie, contracten onbepaalde duur, 2014-2023

De analyse van Acerta op basis van cijfers van Eurostat toont tot dat er opvallend meer vrouwen de voorbije jaren overgestapt zijn van een deeltijdse job naar een voltijdse betrekking. Tussen 2022 en 2018 gaat het om een toename met maar liefst 30%.

Figuur 2: Aantal werknemers overgestapt van deeltijds naar voltijds werk+evolutie 2019-2022 (Eurostat)

De sterke stijging van het aantal vrouwen dat de voorbije jaren overgestapt is van deeltijds naar voltijds werk, is opvallend als we kijken naar de trends in onze buurlanden. Een vergelijkend onderzoek op basis van de gegevens van Eurostat leert dat zowel in Frankrijk, Nederland als Duitsland de voorbije jaren veel minder vrouwen die switch gemaakt hebben dan in ons land.

Figuur 3: Verschil in percentage werknemers overgestapt van deeltijds naar voltijds werk, buurlanden vs België (Eurostat)

We zien de opvallende toename van werkuren bij vrouwelijke werknemers zowel bij arbeidsters als bij bedienden. Arbeidsters werken sinds 2014 per week gemiddeld 1 u 53 min extra (+7%) , bedienden 1 u 34 min (+5,1%).

Figuur 4: Gemiddeld aantal werkuren+evolutie 2014- 2023 bij vrouwelijke werknemers

Miet Vanhegen, juridisch experte bij Acerta Consult: “Met het oog op de betaalbaarheid van onze sociale zekerheid en gezien de grote arbeidskrapte op onze arbeidsmarkt, valt het toe te juichen dat werknemers gemiddeld meer uren per week presteren. Het is opvallend dat vooral vrouwen een stuk meer uren werken dan tien jaar geleden. Dit heeft voor een groot deel te maken met gewijzigde sociale normen die gezinsbeslissingen over arbeidsmarktparticipatie beïnvloeden. De uitbreiding van een aantal systemen die toelaat dat mannen steeds meer ondersteuning kunnen bieden in het huishouden, denk maar aan de uitbreiding van het geboorteverlof en ouderschapsverlof heeft een impact op de manier waarop mannen en vrouwen betaald en onbetaald werk verdelen. Ook thuiswerk heeft de combinatie van taken op het werk en in de privésfeer vergemakkelijkt en dus wellicht ook de bereidheid vergroot om meer werkuren te presteren. Maar niet alleen thuiswerk heeft een gunstig effect op de werkweek. Ook wie minder in de gelegenheid is om thuiswerk te doen, zoals arbeidsters, zien we vandaag meer werkuren doen dan pakweg tien jaar geleden. Het maakt niet uit wat de motivatie is – financieel, loopbaanontwikkeling en carrièreplanning, voor zelfontwikkeling … – investeringen in duurzaam werk en in duurzame loopbanen maken extra uren meer mogelijk en rendeert dus zowel voor de werkgever als voor de werknemer. Daarnaast moeten we ook blijven pleiten voor bijvoorbeeldkinderopvang die voor iedereen toegankelijk, voldoende in aantal, kwaliteitsvol en betaalbaar is, om het evenwicht tussen werk en privéleven te verbeteren.”

Over de cijfers

De verzamelde, geanonimiseerde gegevens zijn gebaseerd op een steekproef van meer dan 340.000 werknemers in dienst bij meer dan 39.000 werkgevers uit de private sector, waartoe zowel kmo’s als grote ondernemingen behoren. Voor de gemiddelden zijn enkel contracten van onbepaalde duur in rekening genomen. Gezien de mix van sectoren, regio’s, geslacht, leeftijd, enz. kunnen we stellen dat de bestudeerde dataset representatief is voor de Belgische arbeidsmarkt.

Over het onderzoek

De analyse gebeurde op basis van de officiële cijfers van Eurostat, het directoraat-generaal van de Europese Unie belast met het opmaken van statistieken. In de context van de EU Labour Force Survey werden gegevens over deeltijds werk verzameld op basis van het hoofdberoep van een persoon die werkt, dit kan zowel een voltijdse als deeltijdse job zijn. Het onderscheid is dus gebaseerd op de eigen inschatting van mensen in hun situatie. Iemand met een deeltijdse job wordt verondersteld minder te werken dan een vergelijkbare voltijdse werknemer met een baan binnen dezelfde tewerkstelling en in dezelfde organisatie ("local unit"). Voor meer informatie: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Glossary:Labour_force_survey_(LFS)