Sociale verkiezingen: bedrijven hebben nog een maand om te kiezen voor elektronisch stemmen

2020 is een jaar met sociale verkiezingen, maar in maart is de procedure moeten worden uitgesteld, vanwege corona. Dat is ongezien. De strikte procedure zat op het moment van de schorsing net voorbij de fase van het indienen van de kandidatenlijsten (X+35). De beschermingsperiode voor de kandidaten is ingegaan, tot een publicatie van de kandidatenlijsten is het (in de meeste ondernemingen) zelfs niet meer gekomen.

^{Figuur 1: overzicht belangrijke momenten sociale verkiezingen 2020}

Ondertussen wordt volop werk gemaakt van een nieuwe kalender voor de verderzetting van de procedure voor de sociale verkiezingen. Maar de context is natuurlijk wel veranderd.

Werkgevers moeten ervoor zorgen dat ze de verkiezingsdag in de meest veilige omstandigheden kunnen laten doorgaan. Daartoe voorziet de gewijzigde regelgeving in 2 aanpassingen aan de normale procedure.

Bedrijven krijgen alsnog de kans om de uurregeling van de verkiezingen die ze reeds in februari hadden vastgelegd, uit te breiden. Deze beslissing moet genomen worden (in overleg met de Raad/het Comité) uiterlijk 7 dagen voor de verkiezingsprocedure formeel heropstart.

Dé veiligste manier om sociale verkiezingen te organiseren is natuurlijk om zoveel mogelijk fysiek contact in het stemlokaal te vermijden. Dit kan perfect door te kiezen voor het elektronisch stemmen. Ook hier wijzigt de reglementering om bedrijven de kans te geven hiervoor alsnog te kiezen.

Marlies Santermans, projectleider Sociale Verkiezingen Acerta: “In februari had zo’n 15 % van de ondernemingen aangegeven gewonnen te zijn voor e-voting. Door de nieuwe corona-realiteit hebben meer ondernemingen te maken met een vorm van spreiding van hun personeel, vanwege het thuiswerk. En zullen ze er waar mogelijk voor kiezen om werknemers niet samen te laten komen aan of in het stemlokaal. E-voting kan dan ook voor meer ondernemingen de oplossing zijn. Hierover kan nog een akkoord gesloten worden tot midden/eind oktober, afhankelijk van de verkiezingsdatum. Ook stemmen per brief, waarover ook ten laatste tegen dezelfde dag een akkoord moet zijn tussen de partijen, is een mogelijkheid. Er moet hiervoor een akkoord zijn tussen de werkgever en de vertegenwoordigers van de werknemersorganisaties die een kandidatenlijst hebben voorgedragen.”

De ondernemingen die in maart, net voor de schorsing van de verkiezingsprocedure, geen kandidatenlijsten hebben ontvangen voor geen enkele werknemerscategorie, konden op dat moment de verkiezingsprocedure stopzetten. Daaraan verandert corona dus niets. Volgens de cijfers van Acerta blijkt dat het geval te zijn voor 10 % van de ondernemingen, eenzelfde percentage als bij de vorige sociale verkiezingen in 2016.

Marlies Santermans: “Dat er geen kandidaten zijn, wil niet automatisch zeggen dat er geen overleg is op bedrijfsvlak. Sommige ondernemingen, en meestal kleinere, kennen een prima informeel informatie- en overlegmodel tussen werkgever en werknemers of hun vertegenwoordigers zonder dat dit georganiseerd is via de formele regels van de sociale verkiezingen. ”

Een bijzonderheid in de gewijzigde regelgeving is dat een nieuwe occulte periode wordt gecreëerd. Deze ging in vanaf ten vroegste 18 augustus en biedt een bescherming tegen ontslag aan de werknemers die – op een tijdstip dat de verkiezingsprocedure is herstart – alsnog kandidaat zouden worden ter vervanging van een kandidaat die uiterlijk op X+76 van de kandidatenlijst verdwijnt in de omstandigheden, aangegeven in de reglementering.

^{Over de cijfers}

^{De analyse is gebaseerd op een representatieve steekproef van 677 technische bedrijfseenheden met 50 of meer werknemers.}