Leeftijd belangrijkste factor van discriminatie op de arbeidsmarkt, zowel voor werknemers als werkzoekenden

In tijden van arbeidskrapte kunnen bedrijven het zich niet permitteren om talent links te laten liggen. Maar toch blijkt er op onze arbeidsmarkt nog discriminatie aanwezig. Dat toont een nieuw onderzoek van hr-dienstverlener Acerta en Stepstone bij 2.500 werkende Belgen en meer dan 500 werkzoekenden. Bijna één derde van de werkzoekenden (31,9 %) geeft aan dat ze bij een sollicitatie al te maken kregen met discriminatie. Ook bij de werkende Belgen ligt dat cijfer hoog: 1 op de 4 (24,2 %) kreeg tijdens een sollicitatie geen eerlijke kans door een of andere vorm van discriminatie.

Niet de afkomst of het geslacht blijken de grootste discriminerende factoren, wel de leeftijd. Bij de werkzoekenden ging het in 72,4 % van de gevallen over discriminatie op basis van leeftijd. Bij wie werkt was dat bij 35,3 % het geval. Ook discriminatie op basis van fysieke beperkingen komt vaak voor (13 %), blijkt uit de cijfers.

Figuur 1: Discriminatie tijdens solliciteren/op het werk, werkzoekenden vs. werkenden

Sabine Goossens, hr-experte bij Acerta Consult: “Er doen heel wat clichés de ronde over ‘oudere’ werknemers: ze zijn te duur, ze willen minder bijleren, ze zijn niet meer te coachen, ze zijn vaker ziek of fysiek niet sterk genoeg meer, ze willen niet lang meer werken … Nochtans bewijst de praktijk vaak het tegendeel. Het loon van oudere werknemers zal door de anciënniteit meestal hoger liggen dan bij jongeren, maar daartegenover staat wel dat oudere werknemers meer maturiteit en ervaring naar de werkvloer brengen. Naast hun bekwaamheid, hebben ze vaak nog veel goesting om te werken en moeten ze minder rekening houden met jonge kinderen. In een krappe arbeidsmarkt maken werkgevers die oudere werknemers geen kansen willen geven het extra moeilijk voor zichzelf om vacatures ingevuld te krijgen.”

Nog enkele opvallende vaststellingen uit het onderzoek: een kwart van de werkenden heeft niet het gevoel zichzelf te kunnen zijn op de werkvloer (24,1 %). Ook een kwart (25,2 %) geeft aan dat ze zich bij hun leidinggevende niet op hun gemak voelen. Nog een kwart (23,7 %) meent bij de werkgever geen kanaal te hebben waar hij/zij in vertrouwen terechtkan mocht dat nodig zijn. Tot slot meent ook een kwart (25,2 %) niet dezelfde kansen te krijgen als collega’s in een gelijkaardige functie.

Figuur 2: Stellingen over verbondenheid, werkenden

Sabine Goossens: “Autonomie, Belonging en Competentie is het ABC van de motivatie van werknemers. Mensen hebben het nodig zelf beslissingen te kunnen nemen (A), ze hebben behoefte aan verbondenheid met hun collega’s (B) en ze moeten het gevoel hebben dat ze aankunnen wat van hen wordt gevraagd (C). Is daaraan voldaan, dan heb je gemotiveerde medewerkers en die staan garant voor meer productiviteit. Een onderneming heeft er dus alles bij te winnen om als werkgever, via de leidinggevenden, een veilige haven te creëren. Dat is: een werkplek waar iedereen zich gezien weet en gewaardeerd wordt. Deze drie behoeften zijn trouwens universeel. Iedereen, ongeacht leeftijd, gender, cultuur ... heeft daar nood aan. Dan kunnen mensen de beste versie van zichzelf zijn.”

Over de cijfers

De gegevens komen van de jaarlijkse Talent Pulse, een bevraging gedaan door ACERTA i.s.m. Stepstone onder werknemers (2500 respondenten, waarvan 90 % contracten onbepaalde duur en 90 % bedienden) en dit jaar voor het eerst ook onder werkzoekenden (539 respondenten). Deze bevraging liep in april 2023.