Geluksonderzoek Acerta bij startende zelfstandigen

Eigen baas zijn, meer flexibiliteit hebben en zichzelf ontplooien zijn de belangrijkste motivatoren voor starters om voor een activiteit als zelfstandige te kiezen. En ze kiezen daarvoor niet noodzakelijk iets wat in de lijn ligt met hun studies of met hun loopbaan tot dusver. Een derde van de zelfstandigen doet zelfs iets helemaal anders. Dat betreuren ze achteraf niet. Zeven op de tien zelfstandigen die eerst als werknemer aan de slag waren, zijn (veel) gelukkiger wanneer ze niet moeten luisteren naar een baas. Nog eens 20% is even gelukkig als zelfstandige dan als loontrekkende.

Katrien Jonckheer, Director Klantenservice Starters & Zelfstandigen: “Het aantal zelfstandigen dat tevreden is om op eigen benen te staan, is erg hoog. Zeker gezien de grote impact van corona op zelfstandigen. Het geeft aan dat de steunmaatregelen van de overheid de zelfstandigen goed geholpen hebben, al valt het nog even af te wachten of ze wel voldoende zullen zijn Corona creëert ook opportuniteiten voor een aantal zelfstandigen, omdat de crisis nieuwe gaten in de markt heeft blootgelegd, waar ze met hun (nieuwe) zaak kunnen op inspelen.”

^{Figuur 1: Ben je nu gelukkiger dan toen je voor een werkgever werkte? (Geluksschaal startende zelfstandigen vs. loondienst)}

Veruit de meeste zelfstandigen (86%) starten alleen, zonder vennoot, en 60% doet dat ook zonder eigenlijk businessplan. Twee jaar geleden startten zeven op de tien nog zonder uitgewerkt ondernemingsplan. Dat vandaag iets meer zelfstandigen een business plan uitwerken is positief, al wordt het belang ervan nog steeds onderschat. De meeste steun zoeken zelfstandigen bij hun boekhouder. Zeven op de tien vertrouwt op de steun van een accountant, terwijl niet eens de helft gaat aankloppen bij andere externe partners, zoals de bank, de beroepsfederatie of collega-zelfstandigen.

^{Figuur 2: In welke mate vraag/vroeg je hulp bij een boekhouder voor deze zelfstandige activiteit?, appreciatie van de startende zelfstandige voor de boekhouder}

Een startende zelfstandige in hoofdberoep voorziet een gemiddelde financiële buffer van 11.314 euro. En ook al starten velen zonder een echt businessplan, zelfstandigen kijken vaak naar hun boekhouder om te helpen bepalen welke omzet nodig is om een bepaald netto-inkomen te halen. Maar liefst de helft van de starters kan binnen de maand van zijn/haar zelfstandige activiteit leven - 14% heeft een jaar nodig om zover te geraken, 8,7% meer dan een jaar.

Een klare kijk op alle facetten van het ondernemerschap is van cruciaal belang. Bij de start botsen nieuwe zelfstandigen vooral op de administratie die bij een zelfstandige activiteit komt kijken (40% zet het in de top 5) en op de zoektocht naar klanten (36,7% zet het in de top 5). Dit laatste blijkt niet altijd zo evident als ze hadden ingeschat. Starters hebben vaak nog niet de middelen noch de kennis om de juiste communicatiekanalen in te zetten. Opvallend: slechts vier op de tien (41,4%) van de zelfstandigen die afgelopen jaar begon heeft al een website. Twee jaar geleden was dat nog 80%.

Katrien Jonckheer: “Wat ons verrast is hoe weinig social media worden ingezet om business binnen te halen. De helft van de zelfstandigen probeert het via Facebook, andere sociale mediakanalen zijn verwaarloosbaar. En waar wij in coronatijden zouden hebben verwacht dat de rol van de social media zou toenemen, is dat net niet het geval, integendeel, de impact van social media lijkt in coronatijden zelfs nog te zijn achteruitgegaan.”

^{Over de cijfers}

^{Acerta lanceerde de Graadbarometer, een grootschalig onderzoek onder startende zelfstandigen, in 2017. Dit jaar liep het onderzoek van 29 mei 2020 tot en met 20 juni 2020, 1.023 respondenten namen eraan deel.}