Corona zorgt voor opmerkelijke stilstand op arbeidsmarkt

Sinds de lockdown werden er tot 15% minder contracten van onbepaalde duur beëindigd dan in dezelfde periode vorig jaar. In april zien we de grootste daling: -15,62% tegenover april 2019. Maar ook in maart, mei, juni en augustus werden minstens 10% minder contracten stopgezet dan in het jaar voordien.

^{Figuur 1: beëindiging contracten onbepaalde duur, % van de volledige werknemerspopulatie}

Annelies Baelus, Director Open Opleidingen bij Acerta Consult: “De cijfers zijn te verklaren omdat de arbeidsmarkt tijdens de coronacrisis in overlevingsmodus is gegaan. Bedrijven konden terugvallen op vangnetten zoals tijdelijke werkloosheid corona en corona-ouderschapsverlof. Vrij snel hadden zij de reflex: dit is een ongeziene situatie, we moeten nu niets overhaast doen. De krapte op de arbeidsmarkt zal ook na corona blijven aanhouden, en dan is het uiteraard beter om je medewerkers zoveel mogelijk aan boord te houden.”

Ook al zijn er de voorbije maanden minder contracten beëindigd, Acerta merkt wel een trendbreuk: steeds meer werkgevers namen zelf het initiatief om over te gaan tot ontslag. Tot voor corona lag het initiatief voor een ontslag vooral bij de werknemer zelf. Maar in mei en juni trokken de werkgevers dus meer het laken naar zich toe. In bijna drie op de tien beëindigde contracten ging het om een gedwongen ontslag.

Eén op de drie ontbindingen van een contract gebeurt wel nog altijd in wederzijds akkoord, dat aandeel is de afgelopen maanden min of meer gelijk gebleven.

^{Figuur 2: verhouding initiatief bij uitstroom}

Annelies Baelus, Director Open Opleidingen Acerta Consult: “Wij zien een merkelijke toename in het aantal outplacement dossiers. Dat is een onmiddellijk gevolg van de actievere rol van de werkgever in de ontslagcijfers. Enkel ontslag door de werkgever activeert immers een outplacementtraject."

De coronacrisis heeft de arbeidsmarkt tot stilstand doen komen, want ook wat betreft nieuwe contracten van onbepaalde duur is er sinds februari een daling. Sinds mei zelfs een fikse duik. In die maand mei zijn er 41,44% minder contracten onbepaalde duur afgesloten dan in 2019. De percentages bleven ook in juni, juli en augustus merkelijk onder het niveau van 2019.

^{Figuur 3: Contracten onbepaalde duur gestart (IN) en stopgezet (UIT), 2020 vs. 2019}

Annelies Baelus: “We krijgen bij Acerta de laatste tijd opvallend meer juridische vragen over ontslag. Toch is het de verantwoordelijkheid van ons allemaal om ook nu alle opties te overwegen en niet te snel naar het klassieke ontslag te grijpen. En er zijn zeker nog opties, denk aan medewerkers tijdelijk “uitlenen” aan sectoren die nu wel pieken. De flexibilisering en de individualisering van de arbeidsmarkt heeft nieuwe hr-pistes blootgelegd waarvan we nu de waarde kunnen uittesten. Dat werkgevers daarmee bezig zijn, merken wij ook aan de vragen die we krijgen. Ze zijn voorzichtig in het aanwerven van nieuwe medewerkers omwille van onzekerheid, anderzijds beseffen ze ook dat ontslag op middellange termijn niet wenselijk is om hun talent te houden. Herlanceren vanaf nul, omdat je mensen hebt ontslagen, om er daarna andere te moeten rekruteren, is hoe dan ook niet het ideale scenario voor een snelle doorstart.”

^{Over de cijfers}

^{De verzamelde gegevens zijn gebaseerd op een representatief staal van medewerkers in dienst bij meer dan 40.000 werkgevers uit de private sector, waartoe zowel kmo’s als grote ondernemingen behoren.}