Corona zal omschakeling naar circulaire economie versnellen

De bevraging door Acerta en Etion, afgenomen in volle coronacrisis, toont dat bedrijfsleiders beseffen dat ze voor een ommekeer staan. Bijna zes op de tien (59,1%) bedrijfsleiders gaan er vanuit dat corona de omschakeling naar een circulaire economie een fikse duw in de rug zal geven. Voor 85,5% wordt duurzaam omgaan met grondstoffen, materialen en hulpbronnen het nieuwe normaal.

Geert Janssens, hoofdeconoom Etion: “Een crisis verscherpt vaak de richting én de snelheid van economische trends. Never waste a good crisis, is niet zomaar een gezegde, het is minstens een uitnodiging en eigenlijk een opdracht. Meer dan de helft van onze bedrijfsleiders heeft begrepen dat het nu voor de transitie naar een circulaire economie een kantelpunt kan zijn. Onder circulaire economie verstaan we het streven naar een economie zonder “afval”, zowel van grondstoffen als van energie. De crisis stelt de uitdagingen van onze geglobaliseerde consumptie-economie rond grondstoffen en energie net heel scherp. Daarom is dit een uitgelezen moment om die transitie nu te realiseren.”

^{Figuur 1: de coronacrisis zal de omschakeling naar een circulaire economie versnellen (ACERTA/ETION-enquête, juni 2020)}

^{Figuur 2: duurzaamheid en circulariteit worden het nieuwe normaal (ACERTA/ETION-enquête, juni 2020)}

Circulair ondernemen gaat niet alleen over het vermijden van afval en het verlies van grondstoffen en energie. Bedrijfsleiders vinden het inzetten op digitale communicatie via telewerk en op afstand vergaderen de tweede belangrijkste hefboom naar duurzaam en circulair ondernemen. Aangezien de coronacrisis heeft aangetoond dat thuiswerk succesvol kan zijn, zowel op vlak van klimaat als productiviteit van de bedrijven, wordt thuiswerk de nieuwe norm binnen een duurzame bedrijfsvoering, stellen Acerta en Etion.

Tom Vlieghe, Director van het Talent Center van Acerta: “We merken in de praktijk dat duurzaam ondernemen voor bedrijven steeds belangrijker wordt om de beste mensen te kunnen aantrekken. Bijna zes op de tien respondenten in ons onderzoek geven bovendien aan dat sollicitanten steeds nadrukkelijker vragen naar de bedrijfsvisie over duurzaamheid en circulariteit. In een arbeidsmarkt die voor heel wat technische en hooggeschoolde beroepsprofielen krap blijft - ook in coronatijden – creëert circulariteit dus ook daar opportuniteiten. Er moet dus ook nagedacht worden over circulariteit inzake talent dat je kan ‘herwinnen’ door het intern anders in te zetten of te delen met een andere organisatie waar het zich beter kan ontwikkelen. Ook initiatieven rond mobiliteit moeten we toejuichen, al bevinden deze zich in de randvoorwaarden van het hr-domein, waar de grootste rol in kader van duurzaamheid/circulariteit net in de kern ligt. Namelijk de manier waarop we kijken naar talent – wat overigens ook schaars is en dus duurzaam mee moet worden omgesprongen. Vaak denken organisaties nog in hokjes waarin we talent willen proppen, in plaats van te focussen op hoe ieders talent kan bijdragen tot het geheel. Lang leve de nieuwe circulaire loopbaan waar we samen talent weten te her-winnen zowel binnen de huidige organisatie als daarbuiten.”

^{Figuur 3: Welke hefbomen gebruikt uw organisatie om duurzaam/circulair te ondernemen? (ACERTA/ETION-enquête, juni 2020)}

De transitie naar een circulaire economie botst echter ook op obstakels. Ondernemingen hebben vandaag de dag nog te weinig objectieve instrumenten om te meten wat circulair ondernemen opbrengt. Welke opportuniteiten creëert circulariteit? Welke winst kunnen we boeken? Deze zaken willen bedrijfsleiders weten. De voordelen van thuiswerk hebben we nu, als neveneffect van corona, al deels kunnen zien. Maar de hele winst in cijfers meetbaar maken, is de belangrijkste uitdaging volgens de Acerta/Etion-enquête. voor 81% van de respondenten is dit  obstakel nummer één.

Geert Janssens, hoofdeconoom Etion: “Die meetinstrumenten geraken meer en meer ingeburgerd. Het zijn middelen om concullega’s, leveranciers en klanten in de sector te overtuigen om dezelfde weg op te gaan. Want ook daar liggen grote obstakels. Het wordt interessant wanneer men niet alleen kijkt naar de kosten maar ook naar het bredere plaatje van opbrengsten zoals marktopportuniteiten en medewerkersmotivatie.”

^{Figuur 4: Welke obstakels zijn er op het terrein om meer circulair te ondernemen? (enquête Etion &  Acerta, juni 2020)}

Over de cijfers

De enquête van ETION en ACERTA werd in juni 2020 afgenomen bij een staal van meer dan 1.000 bedrijven, er waren 187 respondenten.

• Naar personeelsomvang bedroeg de mediaan 92 medewerkers; het gemiddelde was 739 medewerkers;
• Een derde opereerde exclusief op de lokale markt; twee derde was ook exportgericht; bij een kwart bedroeg de export de helft of meer van hun omzet;
• 44% van de organisaties maakte deel uit van een globale waardeketen (leveranciers of klanten buiten Europa; diverse supply chain…);
• Vertegenwoordigde sectoren: 26% industrie; 7% bouw; 46% diensten; 5% sociale economie; 16% overige.