Aantal Belgen dat minder dan een maand ziek is, piekt opnieuw

2,83% van de werkuren in ons land werd in de periode januari-juni 2024 niet gepresteerd omdat werknemers kort uitvielen door ziekte, het gaat hier over ziekteverzuim van minder dan 30 dagen en dus met gewaarborgd loon. Die 2,83% is weer een iets hoger percentage dan in dezelfde periode vorig jaar (2,79%), iets lager dan in 2022 (3,16%), maar wel nog altijd hoger dan pre-coronajaar 2019, toen 2,51% van de werkuren niet gepresteerd werd door kort ziekteverzuim. In vergelijking met toen gaat het nu over meer werknemers die uitvallen door korte ziekte: 37,92% in 2024 tegenover 32,04% in 2019. De ziekteperiodes zijn dus niet langer geworden, wel zijn er meer werknemers ziek geweest. 

Figuur 1: Kort ziekteverzuim (< 30 dagen, gewaarborgd loon): gemiddeld aantal dagen, % betrokken werknemers en % niet-gepresteerde werkuren, periode januari-juni – cijfers Acerta

De impact van kort ziekteverzuim wordt echt duidelijk als we de cijfers omzetten in kosten. Zo weten bedrijven wat er te winnen valt als ze erin slagen om kort ziekteverzuim te reduceren. Een middelgroot bedrijf dat vijftig mensen tewerkstelt, van wie 3% van de werkuren verloren gaat aan kort verzuim, kan een verlies van 12.500 euro vermijden als het erin slaagt om het kort ziekteverzuim met slechts een half procent terug te dringen, naar 2,5%. En dat is nog maar een fractie van de te boeken winst. 

Kristel Minten, experte welzijn van Acerta Consult: “Die 12.500 euro verlies is enkel de directe kost van het kort ziekteverzuim, zijnde het loon dat de werkgever zal doorbetalen en waarvoor geen prestaties in de plaats komen. Daarnaast zullen de verloren werkkrachten ook moeten worden opgevangen: collega’s zullen overuren moeten presteren, er kunnen mensen uit vakantie moeten worden teruggeroepen, klanten worden misschien niet bediend, etc. Dat alles heeft een impact op de omzet, enz. Als je deze simulatie extrapoleert naar alle werknemers in heel België uitgaand van een kort ziekteverzuim van 2,79%, zou dat gaan over een totale kost van 1.700.049.008 euro* voor werkgevers in België.”  

Figuur 2: Kost kort ziekteverzuim, simulatie Acerta Consult** 

Kort ziekteverzuim zal altijd bestaan, mensen kunnen – helaas – ziek worden, maar het heeft wel degelijk een impact op onze bedrijven. Dat maakt dat er ook in een werkcontext op een evidente manier met ziek zijn zou moeten kunnen worden omgegaan. Niet alleen lang, maar ook kort ziekteverzuim dient goed opgevolgd en beheerd te worden. Dat begint bij meten: wie geen zicht heeft op ziekteverzuim kan het ook niet aanpakken. Daarnaast hebben onze bedrijven een ziekteverzuimbeleid nodig dat door alle geledingen op de werkvloer gedragen wordt. 

Kristel Minten: “Mensen kunnen nu eenmaal ziek worden en het kan uiteraard niet de bedoeling zijn dat mensen komen werken als ze ziek zijn. Zoals het ook niet de bedoeling is dat hun vakantie erbij inschiet, vandaar dat ziekte tijdens de vakantie ook als ziekte wordt omgeboekt en de vakantiedagen later in het jaar kunnen worden opgenomen (regel sinds 1 januari 2024, voor ziekte met doktersattest). De beste houding over ziekte is een open houding. We geven daarover meteen een makkelijk haalbare en zeer effectieve tip mee: laat wie ziek is dat altijd melden via een telefoontje aan de directe leidinggevende, i.p.v. bijvoorbeeld via een whatsapp-berichtje. Om te beginnen is dat persoonlijk en dat is precies wat een goed ziekteverzuimbeleid moet zijn. Een telefoontje maakt dat er meteen een gesprek is opgestart. Dat gesprek heeft veel voordelen. Het speelt zich af tussen werknemer en leidinggevende en op deze manier verhoog je bij je medewerker de drempel om te verzuimen. Als dergelijk gesprek standaardprocedure is – the way of working – wordt het voor beide partijen ook minder oncomfortabel om het te voeren, de zieke werknemer hoeft zich niet geviseerd te voelen. En dat het persoonlijk contact er is vanaf het begin, maakt het ook makkelijker om contact tijdens de afwezigheid te blijven houden.” 

Over de cijfers  

Dit onderzoek is gebaseerd op de werkelijke gegevens van 470.000 werknemers (arbeiders en bedienden), in dienst bij werkgevers uit de private sector. De steekproef weerspiegelt de Belgische privé-arbeidsmarkt voor statuut, geslacht, leeftijd, werkregime, regio en omvang van ondernemingen. In deze zijn voor elk jaar de cijfers van het eerste semester vergeleken.  

*Voor wat de simulatie betreft op bedrijfsniveau gaan we uit van volgende assumpties: Gemiddelde bruto jaarloon van 50.000 EURO en een daling van het kort ziekteverzuim van 0,5%  

** Voor wat de simulatie betreft over de Belgische arbeidsmarkt gaan we uit van volgende bronnen en assumpties:  

• In 2023 in België 5,14 miljoen werkenden volgens de FOD Economie. 
• In 2023 gemiddeld bruto maandloon van 4.243 € volgens Salariskompas 2024 Jobat. Om naar jaarloon om te zetten hanteren we volgende extrapolatie: x 13,92 (=incl. 13de maand en vakantiegeld), wat komt op gemiddeld bruto jaarloon van 59.062 €.