Geüpdatet op 19 maart 2024

Loonkost berekenen: wat kost een werknemer?

19 maart 2024
Leestijd: Later lezen?

In tijden van arbeidskrapte is het slim om je aantrekkingskracht als werkgever te vergroten. Daar hoort een overtuigend loonpakket bij. Maar welke looncomponenten moeten en mogen er in die bundel zitten? En hoe bereken je je werkelijke totale jaarloonkost? Acerta licht toe én rekent voor je uit. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.

Bereken je totale jaarloonkost

Een medewerker aannemen? Bereid je goed voor: bereken wat je nieuwe collega jou in totaal op jaarbasis kost. Kijk verder dan het brutoloon: een jaarloonkost bereken je immers niet door het maandloon maal twaalf te doen.

Voor een loonkost correct te berekenen hou je rekening met alle looncomponenten die binnen jouw sector en voor jouw kandidaat-medewerker gelden. De simulatietools in Trefzeker begeleiden je hier stap voor stap in. Ook je Acerta-dossierbeheerder helpt je bij het optimaliseren van je jaarloonkost.

Wil je daarnaast proactief je loonkosten voorspellen? Dat kan makkelijk met onze Budgettool.

De basis: het brutoloon

De hoogte van het brutoloon hangt onder andere af van:

  • de ervaring van je toekomstige medewerker
  • zijn statuut: bediende, arbeider of jobstudent
  • het niveau van zijn functie
  • de cao’s en sectorale afspraken binnen je paritaire comité en de afspraken die je inzake verloning eventueel hebt gemaakt binnen je eigen onderneming
  • het aantal werkuren
  • de loonafspraken die je zelf maakt met je collega in spe

Let op! Spreek altijd een brutoloon af met je kandidaat-medewerker, want alleen daar heb jij controle over. Je weet immers niet of er fiscale voor- of nadelen of een RSZ aftrek van toepassing zijn, noch hoe zijn gezinssituatie zijn nettoloon beïnvloedt – nu en later. Maak je toch een bruto-netto-simulatie? Geef dit loon dan altijd onder reserve en zonder garantie aan je medewerker door.

Minimumloon of marktconform

In principe moet je als werkgever je medewerker minstens het minimumloon betalen. Hoeveel dit is, kan je lezen in de Sectorale Gids van Trefzeker. Of vraag je Acerta dossierbeheerder om raad. Maar wil je een duurzame samenwerking aangaan, en als aantrekkelijke werkgever geboekstaafd staan? Dan spreek je best een marktconform loon af. Toets je salarisvoorstel vooraf aan de salarisbenchmark.

Regels in je sector

Je moet rekening houden met de basislonen binnen jouw sector (paritair comité). Daarnaast gelden er per sector bepaalde verplichtingen. Zo voorziet de bouw specifieke loontoeslagen voor werken op werven in het weekend. Ploegenpremies zijn verschillend per sector. Sommige sectoren verplichten je om ecocheques aan je medewerker toe te kennen.

Patronale bijdragen

Patronale bijdragen betaal je als werkgever aan de sociale zekerheid, hiermee draag je as werkgever bij aan het aanvullend pensioen van je werknemer. De patronale bijdragen worden berekend als een percentage op het brutoloon van je medewerker. Hoe hoog dat percentage is, hangt af van meerdere factoren.

Van bruto naar netto

Je medewerker betaalt op zijn brutoloon socialezekerheidsbijdragen die onder andere dienen voor de financiering van de pensioenen en de ziekteverzekering. Daarnaast wordt bedrijfsvoorheffing ingehouden, een voorafname op de belasting die hij uiteindelijk verschuldigd is. Tenslotte kunnen nog andere inhoudingen van toepassing zijn. Wat overblijft is het nettoloon.

  • Statuut medewerker: afhankelijk van de vraag of je een student, een arbeider of een bediende tewerkstelt, gelden andere bijdragepercentages.
  • Sector waarin je actief bent. De sector of het paritair comité dat op je onderneming van toepassing is, wordt bepaald op basis van de activiteit van de onderneming. Meestal kijkt men naar de hoofdactiviteit. Maar dat is niet altijd het geval. Het vaststellen van de sector is in belangrijke mate bepalend voor de loonkost van een werknemer. Zo zal iemand die belast is met schoonmaakwerken een totaal andere verloning mogen verwachten naargelang hij of zij tewerkgesteld wordt door een schoonmaakbedrijf of door een onderneming die gewoonlijk bouwwerkzaamheden uitvoert.
  • Beroepscategorie. De meeste sectoren delen de functies die in die sector bestaan in in aparte categorieën. Zaak is om per paritair comité te bekijken onder welke functiecategorie de werknemer valt. Dit zal immers in belangrijke mate bepalen op welk minimumloon de werknemer aanspraak kan maken.
  • Omvang van je onderneming – Zo zijn bedrijven met minder dan 10 werknemers 1,69% minder aan bijdragen verschuldigd dan diegenen die wel die norm halen.
  • Kwartaal - Een loonsimulatie kan verschillen van moment tot moment. Je patronale RSZ kan elk kwartaal een heel klein beetje schommelen. En in het kwartaal dat je de eindejaarspremie betaalt zal de RSZ-korting voor lage lonen niet toegekend kunnen worden of zal deze lager zijn. Je volledige patronale RSZ wordt pas helemaal duidelijk op het einde van het jaar.

Verminderingen RSZ

In België kun je genieten van verminderingen op de berekende werkgeversbijdragen voor sociale zekerheid.

  • Ben je een nieuwe werkgever, dan geniet je aanzienlijke kortingen op de factuur aan sociale zekerheidsbijdragen voor je eerste drie werknemers.
  • Nog een interessante tewerkstellingsmaatregel: een doelgroepvermindering voor onder andere oudere werknemers die je in dienst hebt of die je aanwerft, laaggeschoolde jongeren, langdurig werklozen …
  • Andere voorwaarden eigen aan de Vlaamse, Waalse, Brussel en Duitstalige regeringen. 

Vakantiegeld

Je medewerker heeft recht op vakantiegeld.

Er zijn twee soorten:         

  • enkel vakantiegeld, de doorbetaling van het loon tijdens vakantiedagen
  • dubbel vakantiegeld, een toeslag in verhouding tot het opgebouwde vakantierecht

Voor bedienden:

  • Zij ontvangen hun enkel vakantiegeld van jou.
  • Je betaalt hen ook een jaarlijkse extra vergoeding bovenop hun enkel vakantiegeld, wanneer zij hun hoofdvakantie opnemen. Dit is het dubbel vakantiegeld.

Voor arbeiders:

  • Zij ontvangen geen loon van jou wanneer zij vakantiedagen opnemen. De Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV) of het bevoegde vakantiefonds betaalt hun enkel én dubbel vakantiegeld uit, tussen 2 mei en 30 juni. Voor arbeiders wordt je patronale bijdrage berekend op 108 % van het brutomaandloon en is deze 15,84% hoger dan voor bedienden (5,57% bij elke loonbetaling en 10,27% extra één keer per jaar op basis van de lonen van het voorbije jaar). Dit, omdat niet jij als werkgever, maar de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie hun vakantiegeld uitkeert.

Eindejaarspremie

De eindejaarspremie is een bonus die je jaarlijks aan je medewerker betaalt. Of je die dertiende maand verplicht moet betalen, hangt af van de geldende regeling in je paritair comité. Je sociaal secretariaat adviseert je hierin. In de loonkostsimulatie van Trefzeker wordt rekening gehouden met de eindejaarspremie die voorzien is in de sector waarvoor de berekening gebeurt.

Verplichte verzekering

Bij een arbeidsongeval of een beroepsziekte heeft je medewerker recht op een uitkering via de arbeidsongevallenverzekering of via het Fonds voor Beroepsziekten. Als werkgever ben je verplicht een arbeidsongevallenverzekering af te sluiten en de premie die je betaalt, bedraagt een procent van wat je medewerker verdient, afhankelijk van de grootte van het risico van je bedrijf.

Bijkomende kosten

Nog factoren waar je mogelijk rekening mee moet houden:

  • aansluitings- en beheerskosten voor je sociaal secretariaat  
  • investering in verplichte preventie en bescherming op het werk
  • aansluiting bij externe arbeidsgeneeskundige en preventiedienst
  • werkingskosten: kantoormateriaal, speciale werkkledij of andere dingen die je medewerker nodig heeft, en die tijdig vervangen hoeven te worden
  • terugbetaling woon-werkverkeer
  • abonnement op het openbaar vervoer
  • onkostenvergoeding, bijvoorbeeld voor sales managers
  • bijzondere bijdragen, niet altijd rechtstreeks bestemd voor de sociale zekerheid en soms enkel in bepaalde omstandigheden verschuldigd, bijvoorbeeld de solidariteitsbijdrage voor studenten, bijdragen voor het asbestfonds en de solidariteitsbijdrage bij het gebruik van bedrijfsvoertuigen – de website van de sociale zekerheid zet ze allemaal op een rijtje

Om het precieze loon te kennen, met inbegrip van alle looncomponenten, maak je best een uitgebreide simulatie. Dit kan je doen via de module Simulaties – lonen en vergoedingen van Trefzeker. Je kan ook vragen aan je dossierbeheerder van Acerta sociaal secretariaat om dit te doen. In dat geval berekenen ze voor jou de precieze loonkost, met inbegrip van de kosten en loonoptimalisaties die misschien niet meteen op je radar staan.

Jaarloonkost optimaliseren

Er zijn tal van opties om minder brutoloon te betalen, terwijl je je medewerkers toch mooi en motiverend vergoedt.

Extralegale voordelen

Je medewerkers betalen geen of minder socialezekerheidsbijdragen en belastingen op extralegale voordelen. Bovendien zijn deze extralegale voordelen voor jou (deels) fiscaal aftrekbaar.

De klassiekers:

  • maaltijdcheques
  • ecocheques
  • sport- en cultuurcheques
  • hospitalisatieverzekering
  • groepsverzekering
  • bedrijfswagen met tankkaart
  • smartphone met abonnement
  • laptop en/of internetabonnement
  • geboorte- en huwelijkspremie

Houd ook rekening met de kosten die de leverancier van bijvoorbeeld de maaltijdcheques of het autoleasebedrijf met zich meebrengt.

Opgelet, sommige extra-legale voordelen zijn mogelijks niet (volledig) fiscaal aftrekbaar.

Flexibele verloning

Het cafetariaplan is een kneedbaar verloningspakket waarbij je medewerker zelf loonvoordelen kiest uit jouw voorstellen. Dit zonder dat jouw loonkost stijgt. In maart 2018 deed Acerta een bevraging bij meer dan 1700 Belgische werknemers. Daaruit blijkt dat 70 procent zélf zijn loonpakket wil samenstellen. De belangrijkste ingrediënten van flexibel verlonen zijn vakantie, mobiliteit en pensioen. Je kan dan ook best als werkgever met een brede en frisse blik kijken naar mobiliteit als onderdeel van je cafetariaplan en dit gebruiken om er een evenwichtig beleid rond uit te tekenen.

Deze drie oplossingen zijn vandaag de dag alvast heel populair bij kandidaat-medewerkers:

  • Budget voor mobiliteit

Een kwart van de bevraagde medewerkers koppelt de samenstelling van zijn loonpakket aan mobiliteit: een bedrijfswagen of elektrische bedrijfsfiets om naar het werk te rijden of om zich tijdens de werkuren te verplaatsen. Meer dan de helft van de medewerkers die al een bedrijfswagen heeft, wil zijn grote bedrijfswagen vervangen door een kleiner model, switchen naar een hybride versie, of de wagen inruilen voor … vakantie.

  • Vakantie afkopen

31% van de bevraagde medewerkers wil zijn vakantiedagen inruilen tegen cash loon. 42% van hen die hiervoor vragende partij zijn, is jonger dan 30 jaar. Daarnaast ziet 26% van de medewerkers een ruil in de omgekeerde richting zitten: zij willen best wel wat meer vakantie en zijn bereid die met cash loon te betalen. 

  • Mogelijkheid tot thuiswerken

Telewerk zit in de lift: de laatste tweeënhalf jaar steeg de registratie ervan met 37,5%. Uit onze bevraging blijkt dan ook dat maar liefst 65% van de bedienden het belangrijk vindt om zelf te bepalen vanaf welke locatie hij of zij werkt. 16% geeft aan dat zelfs ‘zeer belangrijk’ te vinden. De meesten van hen mikken wél maar op 1 of 2 dagen telewerk per week. Contact met collega’s blijft dus belangrijk.

Warranten, bonussen en premies

Een andere manier om je als aantrekkelijke werkgever te profileren via je verloning, is bonussen vooruitschuiven

Optimaliseren van het maandloon kan mits je de beperkingen die gelden voor de toepassing van deze maatregel respecteert.

Tot op de eurocent berekend

Bij het berekenen van je jaarloonkost is één boodschap cruciaal: kijk verder dan je neus lang is, voorbij het brutoloon van je medewerker. Bereid je goed voor en reken het totale plaatje uit.

Trefzeker, dé kennisbank voor hr-professionals, helpt je om zelf je jaarloonkost te berekenen. Er zijn verschillende modules. Het pakket ‘Lonen en vergoedingen’ heb je al voor een zeer beperkt bedrag. Hiermee beschik je over tien simulatietools: jaarloonkost, bruto/netto, opzegvergoeding, vakantiegeld, exceptionele premies, loonbeslag…

Acerta ondersteunt je

Als zelfstandige sluit jij je verplicht aan bij een sociaal verzekeringsfonds. Word je werkgever, dan krijg je een ander statuut waarbij andere verplichtingen horen. Je mag zelf alle loonadministratie en loonbetalingen zelf doen. Maar als werkgever kun je je best ook aansluiten bij een sociaal secretariaat. Niet verplicht, wél een aanrader. Omdat loonadministratie ingewikkeld kan zijn en wij dat voor je vereenvoudigen

En omdat wij zorgen dat jij je kunt focussen op het ondernemen zelf. Zo begeleidt het aansluitingsteam van Acerta sociaal secretariaat je bij je eerste stappen als werkgever. In één klap regel je alles met onze hulp – van aansluiting en berekening van je totale loonkost tot het uitpluizen en toelichten van je sectorale verplichtingen.

Op zoek naar meer antwoorden?

Als werkgever snel een correct en overzichtelijk antwoord vinden op je hr en payroll-vragen? Daar zorgt Acerta graag voor.

Bekijk al onze dossiers voor werkgevers Bekijk alle artikels over dit onderwerp